Krzemionki Opatowskie – pierwsze polskie stanowisko archeologiczne wpisane na listę UNESCO!

Do 15 polskich obiektów na liście światowego dziedzictwa UNESCO, takich jak Stare Miasta w Krakowie, Warszawie i Zamościu, Zamek krzyżacki w Malborku, Hala Stulecia we Wrocławiu czy kompleks zabytków górniczych w Tarnowskich Górach, dołączyły właśnie Krzemionki Opatowskie.

Decyzja o wpisaniu Krzemionkowskiego regionu prehistorycznego górnictwa krzemienia pasiastego na listę UNESCO zapadała w Baku, podczas 43. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa. To pierwsze polskie stanowisko archeologiczne i zarazem 16. miejsce wyróżnione na terenie naszego kraju.

Krzemionki Opatowskie – region prehistorycznego górnictwa 

Kompleks Krzemionek znajduje się na terenie województwa świętokrzyskiego, niedaleko Ostrowca Świętokrzyskiego. Składa się z czterech obszarów górniczych datowanych od około 3900 do 1600 p.n.e. (od neolitu do epoki brązu): głównego pola górniczego w Krzemionkach Opatowskich, dwóch mniejszych pól – Borowni i Korycizny oraz neolitycznej osady górników w Gawrońcu, gdzie odbywała się obróbka krzemienia pasiastego.

To jeden z największych prehistorycznych kompleksów kopalń na świecie. Archeolodzy odkryli  tutaj sieć ponad 4 tys. szybów wydrążonych w skale wapiennej, połączonych chodnikami i komorami. Te ostatnie osiągają powierzchnię nawet 500 m kw. To naprawdę imponujące rozmiary! Tak dużych nie zobaczymy nigdzie indziej. Krzemionki Opatowskie to także dobrze zachowany prehistoryczny krajobraz przemysłowy. Do dzisiaj widoczne są hałdy, zagłębienia po szybach, ślady obróbki krzemienia i pozostałości osad górniczych.

Jak zwiedzać Krzemionki Opatowskie?

Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki zwiedzimy wyłącznie w towarzystwie przewodnika (zwiedzanie z przewodnikiem jest wliczone w cenę biletu). Największą atrakcją jest podziemna trasa turystyczna licząca prawie 500 m długości i w najgłębszym punkcie sięgająca 11,5 m. Wędrując tunelem wykutym w wapiennej skale, poznamy geologię regionu, zobaczymy, gdzie pracowali neolityczni górnicy i obejrzymy wyrobiska prehistorycznych kopalń. Warto wziąć udział w podziemnej wyprawie, bo to jedyne takie miejsce na świecie otwarte dla publiczności.

Gdy wyjdziemy na powierzchnię, ruszymy dalej trasą turystyczną i zobaczymy krajobraz przemysłowy sprzed 5 tys. lat: wyrobiska neolitycznych kopalń, hałdy górnicze, zagłębienia poszybowe, rekonstrukcję pradziejowej osady (składającą się z czterech chat) oraz zrekonstruowany grobowiec megalityczny z Broniszowic. Latem ma terenie rezerwatu weźmiemy udział w wydarzeniach takich jak: warsztaty archeologiczne, garncarskie i imprezy plenerowe, np. Krzemionkowskie Spotkania z Epoką Kamienia.